Ka sumdawng ve

Tlem lai deuh khan Solomon’s Cave ah thawmhnaw dawr kan nei thin a, Krismas dawn hi Buh lu chuh lai ang maiin sumdawng zawng zawng mai an hmanhlel vek thin. October emaw November thla hian bungraw la turin theihna lam lamah an intir chhuak sung sung a, Bangkok, Hongkong, Kolkatta, Kalimpong, Katmandu lam thlengin an chhuak suau suau thin.

Ka unaute ho chu bungraw la in kil tin kil tang an hrut a, kei pawh a sakhaw rawngbawltu ber ni mah ila thahnem an ngai bawk nen, ka kut awl chu an hmu thei der lo, Katmandu lamah kal ve mai teh min ti a, kei pawhin unaute tang em em a, lo awl reng chu tiin mi zui tur tha an awm bawk a, an hnung zui a, bungraw hawn tawp tur chuan ka arkawhchhuah ve ta rawih a.
Zarkawt atangin Sumo-in Guwahati kan pan a, Guwahati atangin Rel-in Siliguri thleng, chuta tangin Bus-in Katmandu kan pan leh a, kan zin chau hneh hle.

Katmandu chu zing khawvar rual in kan thleng a, Hotelah kan invawm lut rawih a, kan inphihfai, kan inhnawhpuar a, bungraw zawng tur chuan kan phek chhuak ta. Dawr nghak ngai lo ta chu bungraw kal tur leh tha ka hre lo khawp mai a, kan kalpui U Ungtea chuan “Madin, nang enge I ngaihdan, enge I lak dawn” min ti a, “U Puitei tih ang ang a ni mai” ka ti zel a, U Puitei chuan min tihpui ta vek a. A B.Com graduate ber kha bungraw thlan kawngah chuan ka lak tlak loh ber a! Pawisa chhut vel thu-ah erawh ka tangkai ve hlauh, Indian Rupee leh Nepal Rupee kha 1.6-in khatih lai khan a inthlau a, thil man an sawi apiang kha ka lo convert zung zung thin a, chutih kawngah chuan ka tangkai ve hlauh, ni lo phei se chu Lota nupui chikhawn ding reng ang maiin ka laktlak loh ang.

Katmandu ah bungraw duh ang kan lak zawh hnu-in Carrier kan ruai a, keini chuan bungraw nghak turin Dulabari kan pan thla leh ta thung. Kalpuite an zei bawk a, bungraw lak leh dawr velah harsatna nei lo-in kan tluang khawp mai. Dulabari-a kan bungraw nghah pah chuan kan bazaar kual leh a, kan tei nasa fu mai. Tlai lamah chuan kan kalpui Mafela nen Siliguri lam pan turin kan inhawl chhuak a, thian dangte chu bungraw thawn tur carrier zawngin an cham a, keinin Siliguri lamah a dawn dan tur kan lo va chingfel hmasa dawn a ni, kei chuan rucksack tereuhte ka ak a, cue case ka hawl chhat chhat bawk, Mafela chuan bag lian vak lo a ak thung. Cycle Rickshaw in Nepal ramri chu kan kan a, Ramri-a custom duty te miin an hlauh theih nen keini lah chu tuman pip e pup e pawh min ti hlei lo, tuma tihbuai lohin ramri kan pel fel der a, ka cue case te chu rawn hmu fuh na se chu an man duh ngei ngei tur a nih vei nen.

Siliguri pan tur Bus chu ramri-ah kan chang a, Mafela lah kei aia la naupang ve leh chhawng, chinchang hre bik vak lo kha a nia, U Ungtea’n Pani tanky bulah in chhuk ang a, Hotel room hnih in book dawn nia a ti a, chutiang chuan Pani Tanky chu kan rin zawn ta.

Kei lah motor ka la rui zui, Siliguri khawpui chhung kan lut tawh, traffic jam lai takin tukverh-ah ka’n luak puat maia..h., pawn lama awm vai ho chu an thinrim teh e, min rawn melh raw raw hlawm a, kan tlan liam san ta daih a..

Hotel chu kan zawng hmu ve ta mai, room pahnih kan la a, pakhat chu bungraw thuhrukna tur, pakhat kan awmna tur a ni. Dulabari-a kan bungraw thiar tur chuan thiante chuan carrier an ruai a, bungrua chu chumi nileng chuan hotelah kan lo nghak ta a. An rawn thleng chhawr dawh ta ut ut reng mai, a lo thleng hmasa ber a lo thlen chuan ka hawihai ngei mai.

Kawngka an rawn kik a, kan hawng chu vai ngal ria zet pahnih hi an lo ding zum reng a, Mr.. ni em an ti, aw kan ti a, hei bungrua a lo thleng an ti a, room ah chuan an lo lut a, Ip tereuhte bak an nei si lo a, bungrua chu an la rawn la lut turah ka ngai a. Anni kan carrier chu an han inphelh ta ale… An chawnte chu thawmhnaw hlir hi an lo tawnbet khat tlat a, pheikhawk chu bag-ah muk em em hian an lo hnawh bawk a, kawr an hakthuah chu an hlip teuh bawk a, an pahniha an han inphelh zawh chuan Air bag pahnih chu a khat ti tih der a! An chhuah veleh keinin chu bungrua chu kan room pakhatah chuan kan sawn leh ta vek a. Room pahnih kan lakna chhan pawh kha kan Carrier te khan sual an chhuah hlauh chuan Custom ho hnenah min hekin kan room kha an lo kawhhmuh hlauhthawn thu-ah a lo ni a..!! Ven ngai apui a lo va tam em.

Bungrua chu a rawn thleng nileng a ni deuh ber a, an chhuah veleh hmanhmawh mangkhengin Mafela nen chuan room dangah kan lo sawn nghal char char a, kan hah ve hle mai. Tlai lamah kan thiante pawh chu an lo thleng ve ta a, kan bungraw dangte nghakin a tuk chu kan cham a, chumi pahin chung bungrua zozai chu engtinnge Mizoram kan luhpui ang tih ngaihtuah a la ngai cheu.

Siliguri-a sipai hmunah kan va kal ta a, Mizo sipai chhuti, Zoram lam haw tum an awm em tih kan ngaichang a ni, an lo awm hlauh chuan an bungraw zingah kan thawmhnaw chu kan thawn ang a, thawn man kan chawi thung ang, haw remchang an awm loh pawhin Guwahati thlenga bungraw thiara inhlawh duh tawk chu an awm ve reng thin, chutiang chu kan zawng a ni. Vanneihthlak takin kan hmu ta hlauh.

Bungraw thawn tur kan hmuh hnu chuan Hold-all, sipai ho hman ang, an bungrua ni-a ngaih theih tur leh thingrem lian tawk kan lei a, thingrem chu rawng dum kan hnawih vek bawk. Tah chuan kan buangruate chu kan rem ta a, kan inrem tlaivar thak a, zingah chuan kan zinkawng kan chhunzawm leh nghal. Kan bungraw min kensak turte chu Rel Station ah kan va chang a, kan bungrua chu kan thawnfel a, keini pawh kan chuang ve nghal. Guwahati chu him dam takin bungrua ten en kan thleng tar up mai, thaw khat chu a veng.

Guwahati – Aizawl hi a hautak leh dawn mang e, thawlhna-a phurh rual loh bungraw rit kan hawn si. Sumo kan la a, bungrua zawng zawng vawikhata phur duh an vang em em leh nghal a. Aizawl kan panna kawngah chuan ka kalpui U Puitei hnenah chuan “Hetiang hrepa sumdawn mai chu, Aizawlah hian thil hi to deuh mahse a awm hliah hliah, risk a sang si, ven tur tam si, in hah si. A thlep thum pawh chhiar se, a awm hluah hluah” ka ti a, u Puitei chuan, “Chutiang chuan mi hnenah pawh sawi zel rawh.” a ti ringawt.

Heta tang hian a ni sumdawnna hi tih mai mai a lo ni lo e tih ka hmuhchhuah ve tak ni.

Chhangchhiat ka zir!

Thian thenkhatte chuan ka thenawmah Zimbabwe lam mi an rawn awm thar tih kha in hre mai thei. DC ni turin an lokal a, portuguese an la thiam ve loh avangin inti thiam takin tawngte ka lehsak vel vei thin a, an lo thlen hlima lo dawngsawngtu leh an in leh lo buaipuitu ber ka nih bawk avangin kan khawsa ho nasa ta hle.

Fa pahnih, mipa kum 9 leh hmeichhia kum 14 mi an nei a, anni pawh an vengva phian a, ka in chu an Inpui ang deuhah an neih chawt a, an bungrua a lo la thlen kim loh avangin ka TV an rawn en awl lo a, Movie an duh duh an thlang a, zan dar 10 thleng rak rakin, chhunah lah School an la kal loh avangin ka inah chuan an lo sapa tal thin. A naupang zawk hi a kawlhrawngin a'n harh khawp a, a bulah chuan Tuirini zawng pawh a thu hle hle mai thei a ni. Ka u fate ho, naupang rual ka kawikhawm thin ai mahin he mipa naupang pakhat hi a tawrhhlehawm zawkin ka hria.

Tlai ka office ban veleh in atangin a rawn chhuak nghal a, I In kan tihnawk lutuk tih chu min lo welcome na tawngkam hmasa ber a ni fo. A sawi ang ngeiin In ka'n lut chu Thlipuiin a nuai ta emaw tih mai turin a lo hnawk nuai a, hah hnepa office atanga haw e ti lo hian In tifel reng rengin ka hmanhlel leh thin, han hau chiam dawn ila thian dang kawm tur an la nei chai si lo a, an khawngaihthlak ang reng bawk si.

Ei rawng ka bawl leh, purun chan ve phet a lo tum a, tomato a lo rawt thul, puan ka suk leh darthlalang nawhfai a lo tum ve zel a! Puan ka nawh lahin ka drawer zawng zawng a lo hawng a, make-up a lo khawih kim vek a, ka bawm, hawn theih chi zawng zawng chu a hawng kim vek tawh. Duh lah chu a ngah em em mai, hei hi min pe rawh a ti zo vek, Ngatan nge i tih a? han ti ila, thil tha deuh ka siam dawn te hi a ti ringawt zel a.

Nu, fapa pahnih/pathum nei hi an lo va buai thin awm e tih min ngaihtuah tir ta vel mai mai.

Buh tuh hla

Benvawn fengin kawltu chawi la

Ngur hnemtu sawmfang mal za
Tuhin mualpui liam zel ila
Lawm te u, sir sawn phei ru
Tang ula cheh khata thlak zelin
Kan ral mi u lawm lungrualte chhing turin

Kan engkim tur, kan silh leh fen,
kan hak, kan khim kan ei tur
Tiakin to la, ka Lawmi nen lungrual ten kan veng ang che
Chhungtin kan lawm nan thang del del la
Kan vangkhawpui sakhming tisang turin

Chhim leh Hmar, Thlang kawl a lo hnim e
Chung vanrial pawh rum mahse
Virthlileng khuang ruahsur hnuaiah
Siali, Vuaia phang lovin
I bei zel ang eng siaua chun leh zua
Hrinhniang lunglawmna ber tur a ni e

(a phuahtu ka hre ta mai lo, naupan laiin kan sawi thin, rilru-ah rawn lang thut a, ziak vel mai mai.)