Tunlaiin hmun tam takah, Hmeichhe chungchang hi a lang nasa hle a, a bikin internet hmangtute zingah pawh sawi hlawh ber pawl a ni hialin a lang, thenkhat phei chuan kan ning viau tawh mai thei, nupui/pasal neih chu sawi loh Ngaihzawng neih thleng hian kan mizo mipa te thikthu hi a chhe ta hle mai a, hei hian ngaihtuahna thui tak min neihtir ve leh tlat mai pek a. Ka’n ar mit tet khuan ve leh chiam mai ang e.
Mizo te hi hnam dang nena inchiahpiah ngai lo tak kan ni a, kan vela kan hmuh theih hnaivai Vai kan han tih maite phei chu kan ngai thei lo viau thin, Vun ngo ho Sap kan han tih maite erawh kan ngaisang leh phian lawi si.
Hei hian nupui/pasal neihna kawngah pawh chi inthliarna ramri thui takin min kham sak a, hmeichhia te tan lah awm thiam a har em em. Engemaw ti atang khan kan mizo mipaten ruihhlo an ching a, lehkha zir tha lo leh mahni pawh inenkawl leh inchawm thei lo-in rawlthar tam tak thlanmualah an liam a, chung zinga a vannei thenkhat erawh vawiin thlenga la dam an awm mai thei, amaherawh chu a hun laia lehkha an zir that loh avang tein ei tling lo-in an awm thung a, thenkhat chu tun thlenga mi duk dak mang lo-a chhuak ta an awm nuk ang.
1980 hnu lama piangte hi tlemin an vannei deuhin a lang, an nunah Drug-in hmun a luah ve hman lo a, mite chu zirna lamah an lo intlaksiak tan tawhin kan Zoram pawhin hma a lo sawn ve hret hret a, mipa fel tak tak an tam ta.
Tlema hranghlui deuh Nula zingah khan Mizo mipa neih tlak ka hmu lo ti an awm an ti thin, an hunlai kha chuan dik pawh a dik ta ve ang, mizo mipa, rui, zawi ngei nguai, ban puam lian tak, hnathawk tura rin tlak si loh kha an tam thin tlat.
Tunah erawh chuan kan changkang ve zel a, Ruihhlo hman ringawt hian hmasawnna a thlen lo tih leh ei tur a pe lo tih thalaite zingah hria an tam tial tial a, zirna lamah intlansiak nachang kan hre chho a, mi tam tak, zirna sang zawk bel turin Vai ram lamah an liamthla ta sung sung a, neih phak bak thleng pawha sen hnial lo-in zirna chu kan pan ta ruih ruih a, hei hi mi tam tak tan a that rualin thenkhatin kan chhiatpui leh ta niin a ngaih theih.
A bikin hei hian hmeichhia-te ah nasa takin a tha lo zawngin hna a thawk niin a lang. Phai lamah chuan ei leh in te a lo buaithlak a, rin aiin senso te a lo hautak bawk si a, thiante nen In inluahtawmte, han khawsak ho maite kha a lo awlsam a, thian in nel takte chu an han awm khawm ta reng a, chu chuan nghawng tha lo a rawn hring chhuak ve lo thei lo.
Thil reng reng hi a tha a awm chuan, tha lo in a zui nghal zat thin, a tha lo chu a langsar zawk ziah bawk. Chu chu mi tam takin kan hriat sa a ni. Mi fel tam tak phaia lehkhazir, mi hlawhtling tam tak an awm laiin a hlawhtling ta lo, zuzi leh mit ti mim zawnga khawsa te kha an lang lian zawk fo thin, hei hian a nawlpuiin mi zawng zawng kan tha famkim vek thei lo a, tha vek turin kan inbeisei thei lo tih pawh a chiang a ni.
Hetih lai hian a khawi lam zawkah nge kan awm tih hi mahni theuh in enfiah a hun. Kan chanchin a than dan hi a tha lam nge a chhe lam tih kan in enfiah ve fo a pawimawh. “Mi sawi ka pawisa lo, Ka Hringnun hi tu sawi phak a ni lo, ka duh danin ka awm ang, Zalen ka ni lovem ni?” tiin mahni awmhmunah lo tang kawh ve sateh thin mah ila, chu chuan nghawng tha lo a nei fo thin si a, thenawm hnam dang tlangval lo fawrpui lawp lawp kha kan ngaihin sual a ni lo mai thei, nimahsela chu chuan engnge a hrin chhuak kan ngaihtuah tel thin lo hi a pawina chu a ni.
Kan kawppui tlangvalte khan khawi lam mi nge kan nih tih kha an chhinchhiah ru ve kiau thin si a, ka hnampui nula chu keimah ang maia sihhnipah an ngaih ve phah ta vek mai thin, chu chuan keimah avangin ka hnampui nula te chu dinhmun hlauhawm takah a dintir a, Se hnuhnung vuak tuar an tih ang maiin, pawi sawi lo mi tam takin, pawngsual, chhaih nawmnah leh mualpho an tawk ta a nih hi.
Hmeichhe pawisawi hlei lo-in pawngsual a tawk a, kan ngawi bo thei lo, kan thin a rim em em thin a ni, hmeichhiate pawh hi kan in enfiah a hun, Misual ka tawng fuh nge ka awm dan hian a cho chhuak ve hrim hrim, hetia ka sawi avang hian mi thenkhat chu in thin a lo rim mai thei e, mahse ngaihtuah chiang teh. (Naupang kum tlinglo leh Pitar pawngsualte chu lo dahtha tai la.)
Vawi khat pawngsual case, court-a thubuai rem chungchang an sawi ka hre reng thin. Pawngsual I tawh laia I thawmhnaw hak han la teh an ti a, ani chuan Kawr ban bul, pan tak leh pawnfen chhing tak mai a rawn khai chhuak a, “E, pawngsual awm reng pawh I lo nih hi” an ti e an tih kha, tak tak a nih ka ring lem lo na-a thil ni thei awm tak chu a ni.
Kan incheina leh kan mizia hian thu tam tak a sawi a, tawngka-in pawngsual hi ka hua, kei chu nula thianghlim ka ni tiin kan vaupung ti lian mah ila, kan nun lama a lan si loh chuan thu va-uk mai a ni ang. “A niang I sawi mai, I sawi zawngin I nihna a lang e” tih hla ang mai a ni.
Hei hi I ngaihtuah chiang teh ang u. Pathianin Israel fa-te hnena dan tam tak a pek lai khan hei hi sawi tel a ni tlat nia.. Numbers 36:6 Zelophehada fanute chungchang thua LALPAN thu a pêk chu heti hian a ni, 'Tha an tih apiang nei sela, amaherawhchu an pate hnampui zinga mi ngei an nei tur a ni,' tiin
Pathian pawh hian a ngai pawimawh hle ni tur a ni, thupek khirh tak a pe tel tlat. Chuvangin Hnam dang nupui/pasal neih hi a tha nge tha lo tih sawia iak iak lo hian mahni pa-te hnam ami ngei neih tum ta theuh ila, Mizo hnahthlak kan nih chhung chuan “Hnam dang kan nei dawn lo,” lo zu ni reng a…!!!